YUNAN MİTOLOJİSİNDEN 28 İLGİNÇ YARATIK

Mitolojide yaratıklar tanrılar kadar önemli bir yere sahip değildir. Ama yine de onlar hakkında anlatılan birçok hikaye var. Ayrıca bu yaratıklar birçok ilginç ve şaşırtıcı özelliği de sahiptir. Ben de bu yazımda Yunan mitolojisindeki yaratıklar hakkında size bilgi vereceğim.

1- TYPHON : Yunan mitolojisinde Typhon ya da diğer adıyla Typhoeus yüz ejderha kafasına sahip olan çok korkunç bir yaratıktı. Typhon toprak ana Gaea ile Tartarus’un çocuğuydu. Bu yaratık Zeus tarafından yeraltı dünyasına atıldı. Mitolojide Typhon volkanik güçlerin kişileştirilmiş haliydi ve tayfunların babasıydı. Karısı Echidna’dan Ladon, Altın Post’u koruyan bir ejderha olan Hydra, keçi benzeri bir yaratık olan olan Chimera ve cehennem tazıları Orthus ve Cerberus dünyaya geldi.

2- STYMPHALİAN KUŞLARI : Stymphalian kuşlarının av tanrıçası Artemis’in evcil hayvanları olduğunu söylenir. Onların savaş tanrısı Ares tarafından yetiştirildiği de anlatılır. Bu kuşlar Stymphalia’daki bir bataklıkta yaşardı. Stymphalian kuşları kurbanlarına fırlattıkları keskin metalik tüylere, bronz gagalara sahipti ve zehirli bir gübresi vardı. Ayrıca onlar insanları da yerdi. Bulundukları bölgedeki ekinleri, ağaçları ve hatta halkı yok ettiler. Stymphalian kuşlarını yok etmek Herakles’in gerçekleştirmesi gereken 12 görevinden altıncısıydı.

3- SİRENLER : Yunan mitolojisinde Sirenler yarı kuş yarı kadın olan yaratıklardı. Nehir tanrısı Achelous’un kızları oldukları söylenir. Oldukça çekici bir sese sahip olan sirenler tatlı şarkılarıyla denizcileri yok etmeye çalışırdı. Odysseus’un yaptığı uzun deniz seferi sırasında ve Argonautların Seferi gibi efsanelerde Sirenlerle olan mücadeleden bahsedilir.

4- SATİRLER : Satirler Yunan mitolojisinde insan vücutlu ve keçi ayaklı canlılardı. Dionysos ile ilgili tasvirlerde yer alırlar. Ayrıca satirler takip ettikleri nimfler ile de tasvir edildiler. Kırlarda ve ormanlarda yaşamlarını sürdüren bu yaratıklar müzik ile de uğraşırlardı. Satirler şehvetli, şarap seven, müstehcen yaramaz ama zeki ve vahşi doğa adamları olarak görülür. En ünlü satir şarap tanrısı Dionysos’un öğretmeni yaşlı bilge Silenus’tur. Bir diğeri ise satir Marsyas’tır. Tanrı Apollon ile girdiği en güzel lir çalma yarışmasını kaybeder. Daha sonrasında ise Apollon Marsyas’ın dersini yüzer ve onu öldürür.

5- SCYLLA : Scylla Homeros’a göre on iki sarkan ayağı, altı uzun boynu, üçlü keskin dişlerle kaplı korkunç kafaları olan bir yaratıktı. Bazı söylencelerde Typhon ile Ekhidna’nın çocuğu olduğu anlatılır. Diğer yandan Scylla’nın deniz tanrısı Glaukos’un aşık olduğu güzel bir su perisi olduğu da söylenir. Scylla’yı kıskanan cadı Circe büyü kullanarak onu bir canavara dönüştürür.

6- PYTHON : Yunan mitolojisinde Python büyük ve devasa bir yılandı. Dünyanın merkezi olarak kabul edilen Delphi kehanet merkezinin bekçisiydi. Gaia’nın çocuğu olan Python Delphi’de hakimiyet sağlamak isteyen tanrı Apollon tarafından öldürüldü.

7- PEGASUS : Yunan mitolojisinde Pegasus deniz tanrısı Posseidon ile Medusa’nın çocuğuydu. Perseus Medusa’nın kafasını kestikten sonra ölümsüz kanatlı bir at olan Pegasus kardeşi altın kılıçlı Chrysaor ile beraber annesinin boynundan çıkar. Tasvirlerinde ise saf beyaz olarak betimlenir. Pegasus bir Yunan kahramanı olan Bellerophon’un Chimera’yı yenmesi için üzerine binmesine izin verdi. Ancak daha sonrasında Bellerophon Olympos dağına ulaşmaya çalışırken Pegasus’un üstünden düştü ve can verdi. Pegasus ise Zeus tarafından Pegasus takım yıldızına dönüştürüldü.

8- OKEANİDLER : Yunan mitolojisinde Okeanidler titan Tethys ile Oceanus’un üç bin kızı olan nimflerdir. Oceanid perileri su kaynaklarının kişileştirilmiş haliydi. Ancak yine de mutlaka su ile bağlantılı olmak zorunda değillerdi. Hatta bu perilerden Europa ve Asia toprakla ilgiliydi. Athena’nın annesi olan Metis gibi birçok Okeanid birçok tanrının eşiydi ve birçok tanrı ve tanrıçanın da annesiydi. Hesiod’a göre Styx en yaşlı ve en önemli Okeanid’di. Ayrıca yeraltı dünyasında bir nehir olan Styx nehrinin de kişileştirilmiş haliydi.

9- NYMPHLER : Yunan mitolojisinde tanrı Zeus’un kızları olan Nymphler küçük doğa tanrıçalarıdır. Doğanın kişileştirilmiş hali olan nymphler çoğunlukla güzel kızlar olarak tasvir edildi. Ayrıca belli bir yere veya yer şekline bağlanırlardı. Çeşitli nymphler vardı. Örneğin Oreadlar dağ perileri, Naiads tatlı su perileri, Nereidler deniz perileri, Meliae dişbudak ağacı perileri, Dryadlar ise meşe ağacı perileriydi. Diğer periler ise Pan, Dionysos, Hermes’in ya da tanrıça Artemis’in hizmetindeydi. Ambrosia ile beslenen nymphler ölümsüz olmasalar da insanlardan daha uzun bir ömre sahiptiler. Müzikle ve dansla ilgilenen bu doğa tanrıçaları oldukça zarif bir görünüme sahiptir. Tasvirlerde ise genellikle satirlerle birlikte betimlendiler.

10- NEMEA ASLANI : Yunan mitolojisinde Nemea Aslanı Nemea’da yaşayan kısır bir canavardı. Ekhidna ile onun yarattığı bir köpek olan Orthos’un birlikteliğinden dünyaya geldi. Hesiod’a göre bu canavar Hera tarafından yetiştirildi ve Nemea’ya korku salması için gönderildi. Ölümlülerin silahları yaratığın altın kürkünü delip geçemezdi. Pençeleri ise ölümlülerin kılıçlarından ve silahlarından çok daha keskindi. Yaratığın pençeleri her türlü zırhı delip geçebilirdi. Herakles’in kral Eurystheus tarafından belirlenen on iki görevinden ilki Nemea aslanını öldürmekti. Herakles bu canavarı çıplak elleriyle boğarak öldürdü. Daha sonrasında ise canavarın postunu sonraki görevlerinde bir kalkan olarak kullandı.

11- MİNOTAUR : Yunan mitolojisinde Minotaur insan vücutlu, boğa başlı ve kuyruklu bir yaratıktı. Ayrıca bu yaratık insan etiyle besleniyordu. Kral Minos’un karısı Pasiphae ile Poseidon tarafından Minos’a gönderilen kar beyazı bir boğanın çocuğuydu. Poseidon kral Minos’a kurban etmesi için beyaz bir boğa gönderir. Ancak Minos onu kurban etmek yerine canlı tutar. Bu duruma öfkelenen Poseidon ceza olarak Pasiphae’yi boğaya aşık eder. Boğayla beraber olmak isteyen Pasiphae mimar Daidalos’a bir inek heykeli yaptırır. Sonra da bu heykelin içine girerek boğayla birlikte olur. Bu birliktelikten Minos’un boğası olarak da adlandırılan Minotaur doğar. Yaratık Daidalos tarafından inşa edilen labirente kapatılır. Atinalı bir kahraman olan Theseus tarafından ve Minos ile Pasiphae’nin kızı Ariadne’nin yardımıyla yaratık öldürülür.

12- LAMİA : Yunan mitolojisinde Lamia aslında Libya’nın güzel kraliçesiydi. Zeus ile aşk ilişkisi vardı ve ondan çocukları olmuştu. Bundan dolayı Hera’nın gazabına uğradı. Çocukları Hera tarafından öldürüldü ve uyuma yeteneğinden mahrum bırakıldı. Bu yüzden deliren Lamia umutsuzluk içinde bulduğu çocukları yutarak intikam aldı. Çocukları yiyen bir canavara dönüştü. Bu eylemleri nedeniyle çirkin ve canavarımsı bir görünüme sahip oldu. Lamia’nın çektiği işkenceyi hafifletmek isteyen Zeus ona kehanet yeteneğini ve gözlerini çıkarıp yeniden yerleştirme kabiliyetini verdi. Ayrıca ona şekil değiştirme yeteneği de kazandırdı.

13- HYDRA : Yunan mitolojisinde Hydra biri ölümsüz dokuz başa sahip olan, devasa bir su yılanına benzeyen bir canavardı. Typhon ile Ekhidna’nın çocuklarından biriydi. Lernean Hydra olarak da adlandırılırdı. Yaratığın yaşadığı yer Argos yakınlarındaki Lerna’nın bataklıklarıydı. Yaratığın kafalarından biri kesildiğinde taze yaradan iki kafa daha çıkıyordu. Hydra Herakles’i öldürmek isteyen Hera tarafından bakılan bir canavardı. Ayrıca bu yaratığı öldürmek Herakles’in gerçekleştirmesi gereken 12 görevden biriydi. Herakles ölümlü kafaları kalıcı bir şekilde yok etmeyi başardıktan sonra ölümsüz kafayı da keser ve onu ağır bir kayanın altına gömer. Oklarını ise canavarın zehirli kanına batırır. Bu zehirli oklar daha sonrasında karısı Dejanira’nın elinde kazara ölmesine neden olur.

14- HARPİALAR : Yunan mitolojisinde Zeus’un tazıları olarak da bilinen Harpialar keskin ve ani rüzgar esintilerinin ruhlarıydı. Harpiler Thaumas ile Elektra’nın çocuklarıydı. Zeus tarafından insanları ve diğer şeyleri yeryüzünden koparmak amacıyla gönderildiler. Çoğunlukla gizemli ve birden gerçekleşen kayıplar Harpialar’dan bilinirdi. Tasvirlerde alt bedenleri kuş şeklinde, çirkin yüzlü ve kanatlı kadınlar olarak betimlendiler.

15- GRİFFİNLER : Yunan mitolojisinde Griffinler aslan gövdeli ve kuyruklu, kartal başlı ve kanatlı yaratıklardır. Griffinler tanrıların kralı Zeus ve müzik, ışık, kehanet tanrısı Apollon ile ilişkilendirilen mitolojik canlılardır. Griffinler’in kuzeyde Hiperborelilerin ülkesinde yaşadığına inanılır. Bu yaratıklar Avrupa’daki İskitya dağlarında zengin altın yataklarını korurdu.

16- GRAEAE : Yunan mitolojisinde Graeaeler ‘Gri Kız Kardeşler’, ‘Gri Cadılar’, ‘Phorcides’ (Phorcys’in kızları) olarak da bilinirler. Graeaeler aralarında bir dişi ve bir gözü sırayla paylaşan üç kız kardeşti. Adları ise Enyo, Deino, Pemphredo’ydu. Graeae deniz tanrısı Phorcys ile deniz tanrıçası Ceto’nun kızlarıydı. Ayrıca onlar Gorgonların kız kardeşleriydi. Kahraman Perseus onların gözünü çalar ve onlara Medusa’yı öldürmek için gerekli olan üç nesnenin nerede olduğunu sorar. Göz karşılığında onlardan bilgi almaya çalışır.

17- GORGONLAR : Yunan mitolojisinde Gorgonlar Ekhidna ile Typhon’un kızlarıydı. İsimleri Medusa, Stheno ve Euryale’ydi. Bu yaratıklar çirkin görünümlüydü ve görenleri taşa çeviren, zehirli, canlı yılanlardan yapılmış saçlara sahip olan korkunç canlılardı. Medusa ölümlü olmasına rağmen diğer iki kız kardeşi ölümsüzdü. Tuhaf bir şekilde Medusa Phorcys ve Ceto’nun çocuğu olarak kabul edildi. Ayrıca Medusa Perseus tarafından öldürüldü.

18- EKHİDNA : Yunan mitolojisinde Ekhidna yarı kadın yarı yılan bir canavardı ve bir mağarada yalnız yaşıyordu. Canavar Typhon’un eşiydi. Echidna Yunan mitolojisinde en çok bilinen canavarların bir çoğunun annesiydi. Echidna ve Typhon toprak ana Gaia ile Tartarus’un çocuklarıydı. Ceberus, Lernaean Hydra, Chimaera ve Gorgons onun çocuklarıydı. Echidna uyurken Argus Panoptes tarafından öldürüldü.

19- GİRİT BOĞASI : Yunan mitolojisinde Girit Boğası Girit kralı Minos’un karısı Pasiphae’nin aşık olduğu boğaydı. Bu birliktelikten Minotor doğdu. Hikayeye göre Posseidon kurban etmesi için kral Minos’a bir boğa gönderir. Kral Minos boğayı kurban etmek yerine sürüsüne katar. Duruma öfkelenen Posseidon Minos’un karısı Pasiphae’yi Afrodit’in lanetlemesini sağladı ve onu boğaya aşık etti. Diğer yandan Herakles’in gerçekleştirmesi gereken 12 görevden biri de Girit boğasını getirmekti. Bu boğa Girit’e zarar veriyordu. Boğa Herakles tarafından yakalanır ve Tiryns’teki Eurystheus’a gönderilir.

20- CHRYSAOR : Yunan mitolojisinde Chrysaor deniz tanrısı Posseidon ile Medusa’nın oğluydu. Kanatlı at Pegasus’un ise erkek kardeşiydi. Perseus Medusa’nın başını kestiği zaman Pegasus ile aynı anda onun kafasından doğdu. İsminin anlamı altın kılıç taşıyan anlamına geliyordu. Yunan mitolojisinde cesur bir savaşçı olarak kabul edildi.

21- CHİRON : Alt gövdesi bir at, üst kısmı ise bir insandı. Yani o bir centaurdu. Yunan mitolojisinde Kiron titan Kronos ile peri Philyra’nın çocuğuydu. Philyra Kiron’u doğurduktan sonra ondan utandı ve onu terk etti. Yetim kalan Kiron Apollon tarafından bulundu. Apollon ona müziği, tıp ve kehanet sanatını, lir çalmayı ve okçuluğu öğretti. Artemis ise onu avcılık ve okçuluk alanında eğitti. Büyük bir kahin, astrolog ve şifacı olan Kiron tüm centaurların en bilgesi ve en adili olarak da bilinir. Ayrıca kendisi bir peri olan Chariklo ile evliydi. Diğer centaurların aksine o sevecen, kibar ve medeniydi. Ünlü bir akıl hocası da olan Kiron Aristaeus, Aşil, Asklepius, Medus gibi birçok kahramanı da eğitti.

22- CHİMERA : Yunan mitolojisinde Chimera bir aslanın vücuduna ve başına, sırtından yükselen bir keçi başına, bir keçinin memelerine, bir yılan kuyruğuna sahip olan ve ateş soluyan bir yaratıktı. Typhon ile Echidna’nın çocuğuydu ve Orthrus ise eşiydi. Nemean Aslanı ve Sfenks onun çocuklarıydı. Kahraman Bellerophon tarafından öldürülünceye dek Likya ve Karya’yı yerle bir etti.

23- CHARYBDİS : Yunan mitolojisinde Charybdis Messina Boğazı’nda yaşayan bir deniz canavarıydı. Posseidon ile Gaea’nın çocuğuydu. Boğazın bir tarafındaki bir kayanın altında yaşamını sürdürdüğüne inanılıyordu. Büyük miktarlarda su yutan Charybdis yuttuğu suları geğiriyor ve böylece büyük girdaplar yaratıyordu. Babası Posseidon’a Zeus ile olan kavgasında yardım etti. Charybdis geniş arazileri suyla doldurdu. Bu da Zeus’u çok öfkelendirdi. Bu yüzden Zeus Charybdis’i sonsuza kadar deniz suyunu yutan ve büyük girdaplar yaratan bir canavara dönüştürdü.

24- CERBERUS : Yunan mitolojisinde Cerberus Hades’in tazısı olarak da anılır. Echidna ile Typhon’un çocuğuydu. Bu yaratık ölülerin kaçmasını önlemek için Yeraltı Dünyası’nın kapılarını koruyan çok başlı bir köpekti. Üç kafaya, bir yılan kuyruğa ve vücudunun birçok yerinden çıkıntı yapan yılanlara sahip olan bir yaratıktı. Herakles’in 12 görevinden sonuncusu ise Cerberus’u yakalamaktı. Nemean Aslanı’nın postunu giyerek Cerberus’u etkisiz hale getirdi ve görevini tamamladıktan sonra onu Hades’e geri iade etti.

25- CENTAUR : Yunan mitolojisinde Centaur yarı insan yarı at yaratıklardır. Lapithlerin kralı Ixion ile Hera’nın görüntüsünden yapılmış bir bulut olan Nephele’nin oğullarıydı. Onlar misafirperver olmayan, vahşi ve kanunsuz canlılardı. Hayvani dürtülerinin esiri olmuşlardı. Teselya ve Arcadia dağlarında yaşamlarını sürdürüyorlardı. Centaurların arasında en bilineni ise bilge Kiron’du. Diğer at adamların aksine o medeni ve sevecen bir centaurdu.

26- KİKLOPLAR : Yunan mitolojisinde Tepegöz olarak da bilinen Kikloplar tek gözü olan devlerdir. Duvarcılıkta, demircilikte ve el işlerinde son derece yeteneklidirler. Tanrılar gibi ölümsüzlüğe sahip değildirler. Tanrıların Titanlar ile olan savaşında Zeus’a yardım ederler. Posseidon’a yabasını, Zeus’a şimşeğini ve Hades’e görünmez başlığı veren bu yaratıklardır. Hesiod Theogony’sinde Brontes, Arges ve Steropes olmak üzere üç kardeşin ismini verir. Ayrıca Kikloplar Odysseus’un Troya Savaşı sonrası yolculuğunda karşılaştığı yaratıklardır.

27- ORTHRUS : Yunan mitolojisinde Orthrus Geryon’un sığırlarını koruyan iki başlı bir köpekti. Echidna ve Typhon’un çocuğuydu. Yeraltı dünyasının kapısını koruyan ve çok başlı bir köpek olan Cerberus’un ise kardeşiydi. Hesiod’a göre Nemean Aslanı ile Sfenks’in de babasıydı. Herakles Geryon’un sürülerini çalmak için geldiğinde Orthrus’u öldürür.

28- GERYON : Yunan mitolojisinde Geryon üç bedeni ve üç başı olan korkunç bir devdi. Chrysaor ile Callirrhoe’nin oğluydu. Mitolojide sığırlarıyla ünlü olan Geryon, sürülerini çalmak için gelen Herakles tarafından öldürüldü.