İngilizce ‘de kullanılan gün isimlerinin kökeni eski pagan tanrılarına dayanmaktadır. Bu gün isimlerinin mitolojik bir arka planı vardır. Haftanın günlerinin kökeni Roma ve İskandinav mitolojisindeki tanrı ve tanrıçalardan gelmektedir. Yazımızda haftanın günlerinin mitolojik kökenini ve Türkçe ‘deki gün isimlerinin etimolojik kökenini sizin için ele aldık.
1- PAZAR – SUNDAY
İngilizce ‘de Pazar anlamına gelen Sunday adını Güneş’ten almaktadır. İngilizce ‘deki güneş anlamına gelen sun ile gün anlamına gelen day kelimesi bir araya gelerek sunday kelimesini oluşturmuştur. Sunday Güneş tanrısı Sol’a adanmış bir gündür. Antik Roma mitolojisinde Sol güneşin kişileştirilmiş haliydi ve güneş tanrısıydı. Kendisi askerlerin koruyucusu olarak da bilinir. İskandinav mitolojisinde ise Sunna veya Söl adıyla geçer. Ayrıca İncil’de bugün Tanrı’nın dinlenme günü olarak adlandırılır.
Türkçe ‘deki Pazar kelimesi dilimize Farsçadan geçmiştir. Alışveriş genellikle bugün yapıldığı için bugüne alışveriş edilen yer anlamına gelen Pazar adı verilmiştir.
2- PAZARTESİ – MONDAY
İngilizce ‘de Pazartesi anlamına gelen Monday adını Ay’dan almaktadır. İngilizce ‘deki ay anlamına gelen moon ile gün anlamına gelen day kelimesi bir araya gelerek monday kelimesini oluşturmuştur. Bugün Ay tanrıçası olan Luna’ya atfedilen bir gündür. Antik Roma mitolojisinde Luna ayın kişileştirilmiş formuydu. Ayrıca güneş tanrısı Sol’un dişil karşılığı olarak kabul ediliyordu. Diğer yandan İskandinav mitolojisinde ise Mani olarak geçmektedir.
Dilimizdeki Pazartesi kelimesi ise pazar ve ertesi kelimesinin birleşmesinden türeyerek dilimize yerleşmiştir.
3- SALI – TUESDAY
İngilizce ‘de salı günü anlamına gelen Tuesday kelimesi Cermen mitolojisinde göğün tanrısı olarak bilinen Tiwaz’dan gelmektedir ve Tiwaz’ın günü olarak bilinmektedir. Anglo Sakson mitolojisindeki karşılığı ise Tue’dur. Ayrıca Roma dininde ve mitolojisinde savaş tanrısı olan Mars’ın günüdür. Nors mitolojisinde ise Tyr olarak geçer. Vikingler savaşa gitmeden önce savaş aletlerinin üzerine Tyr’in sembollerini çizerdi. Bununla birlikte tarihte gerçekleşen önemli günlerin Salı günü gerçekleşmesinden dolayı bugün savaş günü olarak da bilinir.
Salı günü dilimize Arapça ‘da geçmiştir. Bugün Arapça ‘da üç anlamına gelen selase kelimesinden türemiştir.
4- ÇARŞAMBA – WEDNESDAY
Çarşamba günü Roma mitolojisinde seyahatin, güzel konuşmanın, ölülerin muhafızlığını yapmanın tanrısı olan Merkür’ün günüdür. Yunan mitolojisinde ise Hermes olarak geçer. İskandinav mitolojisinde Odin olarak da bilinen Wodin’in günü olarak bilinir. Odin sihrin ve bilginin tanrısı olarak kabul ediliyordu. Ayrıca kendisi en yüce Cermen tanrısı olarak adlandırılır. Anglo Sakson dilinde çarşamba günü haftanın ortasındaki gün anlamına gelir.
Çarşamba kelimesi Türkçe’ ye Farsçadan geçmiştir. Farsçadaki çehar-şanbe kelimesi ses değişimine uğrayarak dilimize çarşamba olarak geçmiştir. Çehar-şanbe kelimesi cumartesi gününden sonraki dördüncü gün anlamına gelmektedir.
5- PERŞEMBE – THURSDAY
İngilizce ‘de perşembe günü anlamına gelen Thursday kelimesi Thor’un günü anlamına gelmektedir. Thor gök gürültüsü ve şimşek tanrısıdır. Babası Odin’den sonra en güçlü tanrı olarak kabul edilir. Ayrıca perşembe günü Roma mitolojisinde tanrıların kralı olan Jüpiter’in günü olarak geçer. Yunan mitolojisinde ise gök gürültüsü ve şimşek tanrısı olan Zeus olarak bilinir.
Perşembe kelimesi Türkçe ‘ye Farsçadan geçmiştir. Farsça penç-şanbe kelimesi ses değişimine uğrayarak dilimize perşembe olarak geçmiştir. Perşembe kelimesi cumartesiden sonraki beşinci gün anlamına gelir.
6- CUMA – FRIDAY
İngilizce ‘de cuma günü anlamına gelen Friday kelimesi Frigga’nın günü anlamına gelir. Frigga İskandinav mitolojisinde cennetin, güzelliğin ve aşkın tanrıçasıdır. Odin’in karısı ve Asgard’ın kraliçesidir. Diğer yandan cuma günü Roma mitolojisinde yer alan aşk ve güzellik tanrıçası Venüs’ün günü olarak da bilinir. Yunan mitolojisindeki karşılığı ise Aphrodite’dir.
Cuma günü dilimize Arapçadan geçmiştir. Cuma kelimesi Arapça ‘da cem günü, toplanma günü anlamına gelmektedir.
