KÖPEKLERDE GENÇLİK HASTALIĞI NEDİR?

Köpekler yavruluk dönemlerinde viral enfeksiyonlara karşı son derece duyarlıdırlar. Evcil köpeklerin yanı sıra kurt, kokarca, panda, rakun, vahşi köpek çakal ve tilki gibi vahşi hayvanlarda da gençlik hastalığı görülebilir. Hastalık çoğunlukla 3-6 aylık yavru köpeklerde görülmektedir. Ayrıca gençlik aşısı yapılmayan yetişkin köpekler de tehlike altındadır. Solunum, sindirim, sinir sistemine ve köpeklerin metabolizmasına büyük ölçüde zarar verir. Hayvanda felç ve ölümcül zatürre görülebilir. Gençlik hastalığı çok ciddidir ve genellikle köpeğin ölümüyle sonuçlanır. Bundan dolayı gençlik hastalığına karşı gerekli tüm önlemler zamanında alınmalıdır.

Gençlik hastalığı paramyxoviridae ailesinden tek sarmallı bir RNA virüsüdür. Ölüm oranı ve hastalığın etkisi hayvandan hayvana değişiklik göstermekle birlikte bazı türlerde ölüm kaçınılmazdır. Köpeklerde de ölüm oranı hayli yüksektir. Hastalığın etkisi, süresi ve sonucu hastalığa yakalanan köpeğin bağışıklığının ne kadar güçlü olduğuna, sağlığının nasıl olduğuna ve köpeğe bulaşan virüs varyansının türüne göre çeşitlik gösterir.

AŞILAMA
Gençlik hastalığını önlemenin en doğru ve pratik yolu yavru köpekleri 6. hafta ile 16. hafta arasında 2-3 hafta arayla 2 doz aşılamadır. Bu aşının sağladığı bağışıklık 3 yıla kadar etkilidir. Köpekler gençlik hastalığına karşın düzenli aralıklarla aşılanmalıdır. Veteriner hekimin verdiği tavsiyeler dikkate alınmalıdır. Aşılanma sıklığına, yaşanan bölgedeki gençlik hastalığının yaygınlığına göre veteriner hekim karar verir. Bununla birlikte bu virüs insan sağlığı için tehlikeli değildir.

Bu aşı köpeğin yavruluk döneminden itibaren yapılmalıdır. Köpek yeni sahiplenilmişse veteriner hekime götürülmelidir. Köpekler vahşi hayvanlara karşı korunmalıdır. Köpekler oyun zamanlarında ya da yürüyüşe çıkarıldıkları sırada enfeksiyon kapma riski taşıyan mama ve su kaplarından uzak tutulmalıdır. Düzenli periyotlarla aşının yapılmasına özen gösterilmelidir.

VİRÜS NASIL BULAŞIR?
Gençlik hastalığı su ve mama kaplarının ortak olarak kullanılması yolu ile bulaşabilir. Yapılan araştırmaların sonuçlarına göre bu hastalığın en yaygın bulaşma sebebi damlacık yoludur. Yani enfeksiyona yakalanmış köpeklerin salyasından, idrarından, dışkısından bulaşır ve öksürme, hapşırma yolu ile de geçer. Yeni doğan yavrular ise hastalığa yakalanmış anneden gençlik hastalığını kapar. Bununla birlikte virüs soğuğa karşı dirençlidir ve yılın her döneminde görülebilir.

BELİRTİLERİ NELERDİR?
Gençlik hastalığının ilk aşamasında bazı belirtiler vardır. Bunlar ateş, dermatit, beyin ve omurilik iltihabı, kuru öksürük, burun ve göz akıntısı, anoreksiyadır. Ayrıca nefes darlığı, iştahsızlık, kusma, ishal, halsizlik, depresyon, kilo kaybı görülen diğer belirtilerdir. Hastalığın akut döneminde hayatta kalmayı başarmış köpeklerin burunlarında ve patilerinde hiperkeratoz adı verilen bir hastalık ortaya çıkar. Köpeğin patilerindeki yastıklar sertleşir ve genişler. Köpek gençlik hastalığına yakalandığı zaman bazen bağışıklık sitemine ikincil bir bakteriyel enfeksiyon eşlik eder. Böyle bir durumda nefes almada zorluk, zatürre, kusma ve ishal görülebilir.

Hastalık ikinci aşamaya geçtiği zaman virüs merkezi sinir sistemini etkiler ve nörolojik belirtiler kendini gösterir. Bu durumda köpek kısmi ya da tam bir felç geçirebilir. Nöbet geçirme görülebilir ve köpek başını eğik tutar. Ayrıca tekrarlayan göz hareketleri, tik oluşması, tükürme ve çiğneme aktivitesinde artış, kas seğirmesi ve en sonunda da ölüm gözlemlenir.

GENÇLİK HASTALIĞI (DİSTEMPER) TEDAVİSİ
Köpeklerde gençlik hastalığının tedavisi yoktur. Erken tanı ve tedavi büyük bir önem taşır. Gençlik hastalığı büyük ölçüde ölümcül bir hastalıktır. Diğer yandan bazen destekleyici tedavilerin de yardımıyla kısmen de olsa iyileşme mümkün olabilir. Hastalık erken dönemde teşhis edilirse, gereken tedaviler hızlı bir şekilde uygulanırsa semptomlar kontrol altına alınabilir ve köpeğin de bağışıklığı güçlenir. Bu sayede gençlik hastalığı bir dereceye kadar iyileşir. Hastalığın etkileri ve belirtileri hafifletilebilir. Fakat hastalık tam olarak iyileşmez. Diğer yandan nörolojik semptomlar da devam edebilir.

Hastalık ortaya çıkan klinik belirtilerin yanı sıra yapılan testlerle de teşhis edilebilir. Gençlik hastalığı teşhisi konulan köpeklere destekleyici tedavi olarak özel bakım uygulayabilir. Ancak köpeklerde kalıcı hasar görülebilmektedir. Beyin ve sinir hasarı, kas seğirmesi, çene spazmı gençlik hastalığının görülen kalıcı bozuklukları arasında yer alır.